Paşam, gitmeyin vururlar!
İsmet Inönü'nün Birinci Dünya savaşı sonrasında karşılaştıkları ve kendisine Anadolu'ya geçip milli mücadele yapmayı teklif eden Kazım Karabekir'e söylediği: "Kazım, bu iş sonu ümitsiz, gel birer çiftlik alalım, sen Kazım Ağa ol, ben İsmet ağa olayım, bırakalım bu işi" mealindeki sözlerinin delili 19.3.1998 tarihli Milliyet gazetesinde yayınlanan bir kupürde ortaya çıktı. İnönü ve ailesi bu iddiayı yıllarca kabul etmedi. Pek yakında o 'şakacı' kupürü komplo.com'da bulabileceksiniz. (İnönü ailesinin cevap hakkı mahfuzdur.)
Simdi isterseniz, Ali Riza Kardüz beyefendininin 10 Kasım 1997 tarihli yazısını birlikte okuyalım.
Atatürk'ün hastalığında ve ölümünde İnönü Ankara'da idi.
Atatürk ve İnönü'nün yirmi yıllık arkadaşlıkları, İnönü'nün oniki yulluk başbakanlığı 19 Eylül 1937 akşamı "Çankaya" sofrasında noktalandı.
Birikimleri patlatan olay, Atatürk'e ait Orman Çiftliği'nin Ziraat Bakanlığı tarafından satın alınması girişimi idi. İnönü Hazine yardımıyla ve devlet eliyle geliştirilmiş bir çiftliğin bedel karşılığı devlete satılamayacagını söylüyordu. Atatürk 11 Haziran 1937 tarihinde "bütün çiftliklerini ve mallarını millete bağışladığını" açıkladı.
Bu açıklamadan kısa süre sonra Atatürk'ün davetiyle katıldığı Çankaya sofrasında İnönü'nün "... memleket davaları ilgili olmayanlarla görüşülerek, hep sofra başında kararlaştırılıyor. Ben bu vaziyetten korkuyorum..." demesi bağları kopardı. Atatürk "Bir ara verelim" dedi. İnönü "Hay, hay. Size mütesekkir olurum" diye cevapladı. Atatürk sordu: "Kimi düşünürsün?" İnönü, "Mazur gör, kimseyi söyleyemem" diye karşılık verdi. "Celal Bayar?", "Hakikaten bana iyi tesir etti."
Konuşma bitmişti.
Bunları İnönü'nün torunu Gülsün (Toker) Bilgehan'ın "Mevhibe" isimli kitabından aktarıyorum. (Bilgi Yayinları / Özel Seri 32, Birinci Basım 1994, 280 S.)
Gülsün (Bilgehan) Toker anlatıyor: "Bahar gelmişti. 26 Mayıs 1938 günü Atatürk yazı geçirmek üzere trenle İstanbul'a hareket etti. İstasyonda kendisini uğurlayanlar arasında İsmet Paşa da vardı. Kalabalıktan uzakta, bir köşede bekliyordu. Kargaşa sırasında iki arkadaş birbirlerine yaklaşamadılar. Atatürk dostunun elini sıkamadan başkentten ayrıldı. Ankara'ya bir daha dönemeyecekti."
Çankaya'dayken hastalığı tehlike sinyalleri vermişti. Atatürk ölümcül bir karaciğer rahatsızlığı olan siroza yakalanmıştı.
"Aynı sıralar İsmet Paşa da yatağa düştü. Şiddetli bir safra kesesi krizi geçiriyordu. Ankara'da İsmet Paşa, Mevhibe'nin gayreti ile düzenli bir tedavi görüp iyileşmeye başlarken, İstanbul'da Atatürk'ün sağlığı giderek bozuluyordu."
"Atatürk'ün çevresi İnönü'nün İstanbul'a gelip Atatürk'ü görmesini önlemek için büyük çaba içine girmişlerdi. Atatürk'e İnönü'nün Ankara'dan ayrılamayacak kadar hasta olduğu, ölüm döşeğinde yattığını söylüyorlardı."
İnönü'nün Atatürk'ü görmek için İstanbul'a gitmemesini Gülsüm (Toker) Bilgehan "Mevhibe" isimli kitabında şöyle anlatır:
"Bir gün öğleden sonra İçişleri Bakanı Şükrü Kaya Ankara'yı aradı. Atatürk'ün günleri sayılıydı. Son bir kere İsmet Paşa'yı görmek istiyordu. Mevhibe bu defa tavrını koydu. Kocasının gidip son bir defa arkadaşını ziyaret etmesini istiyordu. Fakat Çankaya ile Dolmabahçe arasında garip bir dram oynanıyordu. İstanbul'da İnönü'nün başkentte kalması tercih ediliyordu. Ankara'da ise eski başbakanın yakın arkadaşları gitmesine engel oluyorlardı. Gazi'den sonra geride kalacak tek lider adayının İsmet Paşa olduğu belliydi. Kendisine bir suikast düzenleneceğinden korkuyorlardı. Mevhibe söylenenlere inanmıyordu. Bütün gücüyle İnönü'yü ikna etmeye çalıştı. Eski dostları Dr. Refik Saydam heyecanlıydı. "Aman Paşam, nasıl gidersiniz? Yapacaklarını biliyorsunuz. İmkanı yok böyle bir çılgınlıkta bulunamazsınız" diye feryat ediyordu. İnönü çaresiz kalmıştı. İki adım attı ve açık telefona kararını bildirdi. Ankara'da kalıyordu."
Sabiha Gökçen anlatıyor: "29 Ekim 1938 sabahı bütün gayretine karşın kalkamadı yatağından. Beni görür görmez ilk sözü şu oldu: Bugün bayram.. Yüzü her zamankinden daha solgundu. Elleri balmumu rengini almıştı. Gözlerinin etrafındaki mor halkalar derin birer kuyuyu andırıyordu.
Akşama doğru gençler yine vapurları doldurarak tıpkı 30 Ağustos'da oldugu gibi Dolmabahçe Sarayı'nın önüne gelmişlerdi. Ata'yı görmek istiyorlardi. Coşmuşlardı. Tezahürattan yer gök inliyordu.
Pencerenin önüne bir koltuk yerleştirdiler. Atatürk koltuğa oturdu. Onu gören gençler çılgınca alkışlıyor, bayraklarını sallıyorlardı. "Yoruldum" dedi. "Çok çabuk yoruluyorum. Beni lütfen yatağıma yatırınız". Ve yatağına yatırıldı. Atatürk komaya girmişti. Doktorlar onu yeniden hayata döndürmeye muvaffak olmuşlardı. Atatürk ilk krizi atlatmıştı ama, büyük bir eriyiş içindeydi. Atatürk ikinci komaya girdi. Ve de saat, 10 Kasım sabahı 09.05'de durdu.
İnönü'nün torununun kaleminden 10 Kasım 1938 sabahı Pembe Köşk'de olanları okuyalım: "Pembe Köşk'ün telefonu çaldı. Ev halkı günlerdir kötü bir haberin sıkıntılı bekleyişi içindeydi. Duymaktan korktuklarını telefondaki ses söyledi: "Cumhurbaşkanı hazretlerini bu sabah kaybettik. Allah İsmet Pasa'mızı başımızdan eksik etmesin". Mevhibe yukarı katta hüzün içindeyken Pembe Köşk'ün salonlarında hava değişmişti. Son ayların buruk, kasvetli atmosferi yerini telaşlı bir hazırlığa bırakmıştı. Telefonlar ve ziyaretler sıklaştı. Haber kısa sürede ulaıtı: CHP Grubu İsmet İnönü'yü Türkiye'nin ikinci cumhurbaşkanlığına aday gösteriyordu.
"İsmet Paşa ancak gece yarısına dogru yukarı kata çıkabildi. Mevhibe başını cama dayamı ağlıyordu. Karısına yaklaştı. "Hanımcığım, artık kendini üzme... Önümüzde çetin günler var. Beni yalnız bırakma" dedi. Bu, ertesi gün cumhurbaşkanı seçileceğinin garip bir açıklamasıydı!.."
(Sabah gazetesi. 10 Kasim 1997. e-posta: arkarduz@sabah.com.tr)
ALINTI
Konuyla ilgili Falih Rıfkı'nın anlatımı ise şu şekilde:
"Derken başbakan (İnönü) ikinci bir çıkış daha yapıyor:
- Ne oldu paşam size? Eskiden böyle değildiniz. Artık emirlerinizi hep sofradan mı alacağız? Aramıza Kara Tahsinler giriyor. Konuşmamıza meydan vermiyorlar, diyor.
Atatürk gene soğukkanlılığını bozmadan:
- Efendiler anlaşılıyor ki, bugün fazla görüşemeyeceğiz. Siz artık rahatınıza bakın, ben biraz dinleneceğim diyor ve sofrayı bırakıyor.
Vekiller de bir müddet sonra çekilip gidiyorlar.
Ertesi gün Atatürk İstanbul'a hareket etti. Ben de yanında idim. Önce İnönü'yü kompartmanına çağırdı. Kendisine:
- Görev arkadaşlığımız bitmiştir. Ama dostluğumuz devam edecek, dedi. İnönü iki eli ile yüzünü kapadı. Atatürk:
- Dinlenmelisiniz, dedi."
(Falih Rıfkı Atay, Çankaya, İş B. Yay. İstanbul 1969, s 496-497.)
Atatürk'ün vasiyeti
Gazi Mustafa Kemal, 5 Eylül 1938'de yazdığı vasiyetinin 5. maddesinde niçin, "İsmet İnönü'nün çocuklarına yüksek tahsillerini ikmal için 'muhtaç olacakları' yardım yapılacaktır." ifadelerini kullandığı da sürekli tartışma ve 'acaba' konusu olmuştur. Çünkü, İnönü ailesi, hele o zamanın en önemli zenginlerinden olan değisik soyadlı kardeşi Rıza Temelli, o gün de bugün de çocuklarını dünyanın her yerinde okutabilecek mal varlığına sahiptir.
21 Kasım 2009 Cumartesi
Koç'un gizli ortağı: Burla Biraderler
Koç'un gizli ortağı: Burla Biraderler
Türkiye'nin en büyük şirketlerinden olan Arçelik'te ve Arçelik'in dağıtım ağı Atılım Pazarlama'da önemli bir hisse payına sahip olan Burla Biraderler bundan 500 yıl önce İspanya'dan Osmanlı topraklarına göç eden bir İspanyol Yahudi ailesidir.
Can Kıraç'ın 'Anılarımla Patronum Vehbi Koç' kitabını okurken, kitabın satır aralarında geçen bir soyisim dikkatleri çekiyor; Burla Biraderler. 1960'lı yıllarda Koç'un en büyük rakipleri arasında da olunca hafızamı zorlayarak böylesine güçlü bir aileyi hatırlamaya çalışıyorum. Ama nafile. Türkiye'nin isimleri medyada çıkmayan gizli zenginlerine meraklı iseniz Burla soyadının sizi tahrik etmemesi mümkün değil.
Türkiye'deki kökleşmiş isimlerin yer aldığı 'Kim Kimdir?' kitabına bakıyorum. Ama Burla ailesi ile ilgili hiçbir bilgi kırıntısına rastlayamıyorum. Musevi cemaatine ait aile fertlerinden hiçbirisine ulaşmanın mümkün olmadığını kısa bir süre sonra anlıyorum. Ama içimde bir umut ışığı var: Monik Burla. Burla Biraderler'in torunu, Avni Benardete ile evlendikten sonra kamuoyu daha doğrusu sosyete dünyası onu Benardete soyadı ile biliyor. Fakat Avni Benardete daha sonra genç bir hanımla başlattığı ilişki sebebi ile Monik Benardete'den boşanıyor. Monik ise şu anda bir sebeple Avni Bey'in amcazadesi Ceri Benardete ile beraber. Karışık bir ilişkiler ağı var anlayacağınız. Monik Burla mübalağasız Burla ailesinin piyasa tarafından bilinen tek ismi. Gece hayatında, partilerde ve magazin dergilerinde boy göstermeyi çok sevdiği için biz de bu isme uzaktan da olsa aşina idik tabii..
'Konuşmaya yetkili değilim'
Sosyete dünyasını bilmediğimiz için beni kendisine ulaştıracak cep telefonunu zar zor buluyorum. Bu telefonu veren şahıs, bayan Benardete'nin çok görgülü ve gazetecilere karşı çok anlayışlı olduğunu söylüyor, ümidim de bundan kaynaklanıyor. Fakat telefonda karşıma çıkan ses ilk başlarda hiç de hoş sayılmayacak bir ses tonu ile Burla ailesi ile alâkalı bilgi veremeyeceğini, bu konuda 'yetkili' olmadığını söylüyor. Babası ve amcaları ile alâkalı birkaç masum soru dışında herhangi bir sorumun olmayacağını söylesem de, şirketin konuşmadığı bir konuda kendisinin konuşmasının mümkün olmayacağını söyleyerek özür dileyip telefonu kapatıyor.
Musevi ailelerin bu kadar kıyıda durmalarının elbette özel bir sebebi vardır. Ama yine de değinmeden edemeyeceğim; dünya şeffaflaşmaya gidiyor ve saklı yapılar artık illegaliteyi akla getirir oldu. Masonluk bile belli ölçüde şeffaflaşmaya gitmek zorunda kaldı. Birçok azınlık gibi Burla Biraderler de Türk milletinin üstünden çok büyük paralar kazanmış, otomotivden tekstile pekçok sektörde faaliyette bulunmuş bir aile olarak Türkiye'de çok önemli ticari işlere imza atmış ama kendilerini hep perde arkasında tutmak istemeleri oldukça dikkat çekici.
Rahmi Koç-Monik Burla dostluğu
Burla Ailesi İspanya Yahudilerinden ve Osmanlı topraklarına 1492 yılında göç eden bir aile. Bu sebeble 500. Yıl Vakfı'nın aktif üyeleri arasında Lori Burla da var. Aile şirketleri tekstilden otomotive, büro, kırtasiye malzemelerinden elektrik malzemelerine, oradan rulman ve fotoğraf makinesi pazarlamasına kadar birçok alanda faaliyet gösteriyor.
Ailenin önemli isimlerinden Monik Burla ile Rahmi Koç arasında çok sıkı bir dostluk ilişkisi var. Monik hanımın verdiği tüm davetlere Koç ailesi tam kadro katılıyor. Ayrıca küçük bir grup her ayın ilk perşembesi basından habersiz bir araya gelerek gurme toplantıları yapıyorlar. Aşağı yukarı 10 ailenin bulunduğu bu süzme toplantılara öğrenebildiğimiz kadarı ile, Rahmi Koç ve Monik Burla'nın dışında Nuri Çolakoğlu, Tezcan Yaramancı, Hakko ailesi, Nursen Gündüz ve ailesi ve Ceri Benardete katılıyor. Bu kısa dedikodudan sonra asıl meseleye girelim.
Burla Biraderler ile Vehbi Koç arasındaki ilişki sadece ticari alanda olmadı. Vehbi Koç'un arkasındaki 'gizli kahraman' olarak bilinen Bernar Nahum'un da Koç Grubu'na Burla Biraderler'den 1944 yılında transfer edildilmesi çok stratejik bir konumlanma örneği. Bernar Nahum biraz zor verdiği bu kararın arkasından hayatının sonuna kadar Vehbi Koç ile beraber oluyor. Şimdi de Nahum'un oğlu Jan Nahum Koç Holding'e ait Tofaş Grubu'nda murahhhas aza olarak görev yapıyor. Nahum, Koç'tan sonra Koç Grubu'ndaki en önemli soyadı. Koç'un özellikle yurtdışı ilişkilerinin arkasında hep Bernar Nahum'un uluslararası seviyede güçlü bağlantıları yatıyor. Elektrik ampulü, taşıt lastikleri, buzdolabı, çamaşır makinesi, Anadol otomobili üretimi gibi başlangıçta çok zor gibi görünen sektörlere girilmesinde Nahum'un hayal gücünün ve uygulama üstünlüğünün payı büyük. Bernar Nahum eğer Burlalarda kalsa idi Koç bu kadar büyüyebilir miydi bilinmez ama doku uyuşmazlığı olmaması halinde Burla ailesinin şimdikinden daha büyük bir noktada olacağı muhakkak.
Arçelik'te Koç-Burla ortaklığı
1960'lı yılların başlarında Vehbi Koç, beyaz eşya sektöründeki talebi karşılamak amacı ile çelik dolap işine girmek istiyordu ama Burla Biraderler de aynı şekilde bu işi yapmaya soyunmuşlar ve bir fabrika arıyorlardı. Bu durum Vehbi Koç'un hiç hoşuna gitmiyor. Piyasanın iki üreticiyi besleyecek kadar gelişmediğini düşünüyor ya da rakip istemiyor. Zaten Burla ailesi ile bazı sektörlerde kıyasıya bir rekabet yaşıyorlar. Bu sefer Koç, Burla Biraderler ile ortak olarak onların piyasa tecrübelerinden yararlanmak istiyor. Ve Burla Biraderler'e ince ve kurnaz zekası ile reddedemeyeceği bir teklif götürüyor. Vehbi Koç, Burla Biraderler ile görüşerek fabrikayı birlikte kurmayı teklif ediyor. Bilgi ve sermaye gücü nedeni ile çoğunluk hisselerine Koç grubu sahip olacaktır. Burla ailesine ise yüzde 20 hisse verilir. Bugün Burla Biraderler'in Arçelik içindeki payları yüzde 2,98'e inmiş durumda. Ama Arçelik Türkiye'nin en büyük özel şirketi ve cirosu 1 milyar 200 milyon dolar seviyesinde. Dolayısı ile yüzde 2,8'lik pay bile bir aileye en üst seviyede yaşam standardı sunacak kadar önemli bir rakama tekabül ediyor. Bugünkü değerlerle yaklaşık 100–150 milyon dolarlık bir pay demek bu.
Hürriyet ve Cumhuriyet bağlantısı
Bir dönem kağıt işinde de Türkiye'de belirleyici bir rol oynamışlar. Hürriyet gazetesi ile Burla ailesi arasında da ispatı bir çırpıda mümkün olmayan bir finans ilişkisi olduğu biliniyor. 150 milyon doların üstünde ciro yapan ve bu açıdan Türkiye'nin en büyük gazetesi olarak bilinen Hürriyet gazetesini destekleyen kurucu kadrolar arasında Burla Ailesi başı çekiyor.
Cumhuriyet gazetesine gelince... Cumhuriyet'in de, kurucusu Yunus Nadi. Mason olan Yunus Nadi, Arnavut kökenli yazar Naci Pelister'in "Türk Matbuatı Yahudilerin Kontrolü Altında" başlıklı bir yazısında bildirdiğine göre aynı zamanda da bir "Karaim Yahudisi". Karaimler, 8. yüzyılda kurulmuş bir Yahudi tarikatı. Bu durumda Cumhuriyet'i bir "tarikatçı gazetesi" olarak tanımlamak mümkün olabilir; tabii İslam değil Yahudi tarikati elbette. Cumhuriyet'in Milli Şef dönemindeki yükselişi ise, iki Yahudi şirketinden aldığı destek sayesinde oldu.
O dönemde Türkiye'deki gazetelerin ilan işleri, "Yahudi şirketi" olan Hoffer'in, kağıt işleri de Burla Biraderler'in elindeydi. Onların tutmayacağı bir gazetenin yükselmesi ve hatta yaşaması zordu. Bu bilgiden hareketle insanın aklına Burla ailesi acaba Karaim tarikatına mı üye diye bir soru gelebiliyor.
Devlet ihalelerinde aktif oldular
Burla Biraderler'in nasıl büyüdüğüne bakıldığında iki şey dikkati çekiyor; dışarıdaki bağlantıları ve içerideki rakipsizlikleri. Cumhuriyetin başlarında bazı ithal malların satılmasında ve devlet ihalelerinde Yahudi ailelerin çok büyük avantajları olmuştu. 1954 yılında Galata'da Üzeyir Garih ile İshak Alaton'un beş bin lira sermaye ile kurdukları Alarko Holding'in bugünkü gücüne ulaşmasında, 1958'de dönemin başbakanı Adnan Menderes'in kendilerine Ankara'da kurulacak olan bir para matbaasının havalandırma tertibatının ihalesini vermesinin önemli rolü olduğunu kimse inkar edemez. Elektrifikasyon ve elektrik malzemelerinin satışı ile piyasaya giren Burla Biraderler'in de gerek devletten aldıkları ihalelerle ve gerekse Türk işadamlarıyla yürüttükleri ortak çalışmalarla kısa zamanda büyük güce ulaştıkları ortada.
Türkiye'nin en eski sanayici ailesi
Burla Birderler'in şirketleri Türkiye'nin en eski ticaret ve sanayi şirketlerinin başında geliyor. Burla Biraderler'in en eski şirketi 1928 yılında kurulan Ottaş Otomotiv ve Taşınmaz Mallar Sanayii. Ottaş bugün Türkiye'nin en eski otomotiv şirketi. Ottaş'ın şu anki yönetim kurulunda şu isimler bulunuyor: Lori Burla, Leon Hahanel, Sara Bornsten, Emil Franko, Nadya Sonman, Robert Sonman ve İvet Burla.
Yine Burla Biraderler'e ait Burla Makine Ticaret ve Sanayi şirketinin yönetiminde de aşağı yukarı aynı isimler var: Lori Burla, Monik Benardete, Terry Sonman, Toni Hananel, Nadya Sonman, Sara Bornsten, İvet Burla, Leon Hananel ve Robert Sonman. 1975 yılında kurulan şirket, tezgah makineleri, yedek parçaları ithalat ve ihracatı alanlarında faaliyet gösteriyor.
Power dergisinde Burla Biraderler ile çıkan bir haberde şu bilgiler yer alıyor: Burla Ailesi Arçelik'in yanı sıra Koç Holding'in beyaz eşya pazarlama şirketi Atılım'da da hisseye sahip. Lori Burla şirket yönetim kurulunda ve başkan yardımcısı olarak görev yapıyor. Atılım'daki hisse payı ise bilgiye kapalı yapıdan dolayı bilinemiyor.
File Tül Makine ve File Tekstil Sanayii, Burla ailesinin tekstil sektöründeki şirketleri arasında yer alıyor. File Tül'ün yönetim kurulunda Yusuf ve Reyna Burla ve Eddi Anter isimleri var. File Tül Makine her türlü tel örgü, makine ve ipliğiyle mensucat imalatı alanlarında faaliyet gösteriyor. File Tekstil genel bir ticaret şirketi hüviyetinde. Bir başka tekstil şirketi Şen Triko da Yusuf Burla yönetiminde. Burla ailesinin şirketi olan Birol File de Birol Burla tarafından kurulmuş.
Türkiye'nin en büyük şirketlerinden olan Arçelik'te ve Arçelik'in dağıtım ağı Atılım Pazarlama'da önemli bir hisse payına sahip olan Burla Biraderler bundan 500 yıl önce İspanya'dan Osmanlı topraklarına göç eden bir İspanyol Yahudi ailesidir.
Can Kıraç'ın 'Anılarımla Patronum Vehbi Koç' kitabını okurken, kitabın satır aralarında geçen bir soyisim dikkatleri çekiyor; Burla Biraderler. 1960'lı yıllarda Koç'un en büyük rakipleri arasında da olunca hafızamı zorlayarak böylesine güçlü bir aileyi hatırlamaya çalışıyorum. Ama nafile. Türkiye'nin isimleri medyada çıkmayan gizli zenginlerine meraklı iseniz Burla soyadının sizi tahrik etmemesi mümkün değil.
Türkiye'deki kökleşmiş isimlerin yer aldığı 'Kim Kimdir?' kitabına bakıyorum. Ama Burla ailesi ile ilgili hiçbir bilgi kırıntısına rastlayamıyorum. Musevi cemaatine ait aile fertlerinden hiçbirisine ulaşmanın mümkün olmadığını kısa bir süre sonra anlıyorum. Ama içimde bir umut ışığı var: Monik Burla. Burla Biraderler'in torunu, Avni Benardete ile evlendikten sonra kamuoyu daha doğrusu sosyete dünyası onu Benardete soyadı ile biliyor. Fakat Avni Benardete daha sonra genç bir hanımla başlattığı ilişki sebebi ile Monik Benardete'den boşanıyor. Monik ise şu anda bir sebeple Avni Bey'in amcazadesi Ceri Benardete ile beraber. Karışık bir ilişkiler ağı var anlayacağınız. Monik Burla mübalağasız Burla ailesinin piyasa tarafından bilinen tek ismi. Gece hayatında, partilerde ve magazin dergilerinde boy göstermeyi çok sevdiği için biz de bu isme uzaktan da olsa aşina idik tabii..
'Konuşmaya yetkili değilim'
Sosyete dünyasını bilmediğimiz için beni kendisine ulaştıracak cep telefonunu zar zor buluyorum. Bu telefonu veren şahıs, bayan Benardete'nin çok görgülü ve gazetecilere karşı çok anlayışlı olduğunu söylüyor, ümidim de bundan kaynaklanıyor. Fakat telefonda karşıma çıkan ses ilk başlarda hiç de hoş sayılmayacak bir ses tonu ile Burla ailesi ile alâkalı bilgi veremeyeceğini, bu konuda 'yetkili' olmadığını söylüyor. Babası ve amcaları ile alâkalı birkaç masum soru dışında herhangi bir sorumun olmayacağını söylesem de, şirketin konuşmadığı bir konuda kendisinin konuşmasının mümkün olmayacağını söyleyerek özür dileyip telefonu kapatıyor.
Musevi ailelerin bu kadar kıyıda durmalarının elbette özel bir sebebi vardır. Ama yine de değinmeden edemeyeceğim; dünya şeffaflaşmaya gidiyor ve saklı yapılar artık illegaliteyi akla getirir oldu. Masonluk bile belli ölçüde şeffaflaşmaya gitmek zorunda kaldı. Birçok azınlık gibi Burla Biraderler de Türk milletinin üstünden çok büyük paralar kazanmış, otomotivden tekstile pekçok sektörde faaliyette bulunmuş bir aile olarak Türkiye'de çok önemli ticari işlere imza atmış ama kendilerini hep perde arkasında tutmak istemeleri oldukça dikkat çekici.
Rahmi Koç-Monik Burla dostluğu
Burla Ailesi İspanya Yahudilerinden ve Osmanlı topraklarına 1492 yılında göç eden bir aile. Bu sebeble 500. Yıl Vakfı'nın aktif üyeleri arasında Lori Burla da var. Aile şirketleri tekstilden otomotive, büro, kırtasiye malzemelerinden elektrik malzemelerine, oradan rulman ve fotoğraf makinesi pazarlamasına kadar birçok alanda faaliyet gösteriyor.
Ailenin önemli isimlerinden Monik Burla ile Rahmi Koç arasında çok sıkı bir dostluk ilişkisi var. Monik hanımın verdiği tüm davetlere Koç ailesi tam kadro katılıyor. Ayrıca küçük bir grup her ayın ilk perşembesi basından habersiz bir araya gelerek gurme toplantıları yapıyorlar. Aşağı yukarı 10 ailenin bulunduğu bu süzme toplantılara öğrenebildiğimiz kadarı ile, Rahmi Koç ve Monik Burla'nın dışında Nuri Çolakoğlu, Tezcan Yaramancı, Hakko ailesi, Nursen Gündüz ve ailesi ve Ceri Benardete katılıyor. Bu kısa dedikodudan sonra asıl meseleye girelim.
Burla Biraderler ile Vehbi Koç arasındaki ilişki sadece ticari alanda olmadı. Vehbi Koç'un arkasındaki 'gizli kahraman' olarak bilinen Bernar Nahum'un da Koç Grubu'na Burla Biraderler'den 1944 yılında transfer edildilmesi çok stratejik bir konumlanma örneği. Bernar Nahum biraz zor verdiği bu kararın arkasından hayatının sonuna kadar Vehbi Koç ile beraber oluyor. Şimdi de Nahum'un oğlu Jan Nahum Koç Holding'e ait Tofaş Grubu'nda murahhhas aza olarak görev yapıyor. Nahum, Koç'tan sonra Koç Grubu'ndaki en önemli soyadı. Koç'un özellikle yurtdışı ilişkilerinin arkasında hep Bernar Nahum'un uluslararası seviyede güçlü bağlantıları yatıyor. Elektrik ampulü, taşıt lastikleri, buzdolabı, çamaşır makinesi, Anadol otomobili üretimi gibi başlangıçta çok zor gibi görünen sektörlere girilmesinde Nahum'un hayal gücünün ve uygulama üstünlüğünün payı büyük. Bernar Nahum eğer Burlalarda kalsa idi Koç bu kadar büyüyebilir miydi bilinmez ama doku uyuşmazlığı olmaması halinde Burla ailesinin şimdikinden daha büyük bir noktada olacağı muhakkak.
Arçelik'te Koç-Burla ortaklığı
1960'lı yılların başlarında Vehbi Koç, beyaz eşya sektöründeki talebi karşılamak amacı ile çelik dolap işine girmek istiyordu ama Burla Biraderler de aynı şekilde bu işi yapmaya soyunmuşlar ve bir fabrika arıyorlardı. Bu durum Vehbi Koç'un hiç hoşuna gitmiyor. Piyasanın iki üreticiyi besleyecek kadar gelişmediğini düşünüyor ya da rakip istemiyor. Zaten Burla ailesi ile bazı sektörlerde kıyasıya bir rekabet yaşıyorlar. Bu sefer Koç, Burla Biraderler ile ortak olarak onların piyasa tecrübelerinden yararlanmak istiyor. Ve Burla Biraderler'e ince ve kurnaz zekası ile reddedemeyeceği bir teklif götürüyor. Vehbi Koç, Burla Biraderler ile görüşerek fabrikayı birlikte kurmayı teklif ediyor. Bilgi ve sermaye gücü nedeni ile çoğunluk hisselerine Koç grubu sahip olacaktır. Burla ailesine ise yüzde 20 hisse verilir. Bugün Burla Biraderler'in Arçelik içindeki payları yüzde 2,98'e inmiş durumda. Ama Arçelik Türkiye'nin en büyük özel şirketi ve cirosu 1 milyar 200 milyon dolar seviyesinde. Dolayısı ile yüzde 2,8'lik pay bile bir aileye en üst seviyede yaşam standardı sunacak kadar önemli bir rakama tekabül ediyor. Bugünkü değerlerle yaklaşık 100–150 milyon dolarlık bir pay demek bu.
Hürriyet ve Cumhuriyet bağlantısı
Bir dönem kağıt işinde de Türkiye'de belirleyici bir rol oynamışlar. Hürriyet gazetesi ile Burla ailesi arasında da ispatı bir çırpıda mümkün olmayan bir finans ilişkisi olduğu biliniyor. 150 milyon doların üstünde ciro yapan ve bu açıdan Türkiye'nin en büyük gazetesi olarak bilinen Hürriyet gazetesini destekleyen kurucu kadrolar arasında Burla Ailesi başı çekiyor.
Cumhuriyet gazetesine gelince... Cumhuriyet'in de, kurucusu Yunus Nadi. Mason olan Yunus Nadi, Arnavut kökenli yazar Naci Pelister'in "Türk Matbuatı Yahudilerin Kontrolü Altında" başlıklı bir yazısında bildirdiğine göre aynı zamanda da bir "Karaim Yahudisi". Karaimler, 8. yüzyılda kurulmuş bir Yahudi tarikatı. Bu durumda Cumhuriyet'i bir "tarikatçı gazetesi" olarak tanımlamak mümkün olabilir; tabii İslam değil Yahudi tarikati elbette. Cumhuriyet'in Milli Şef dönemindeki yükselişi ise, iki Yahudi şirketinden aldığı destek sayesinde oldu.
O dönemde Türkiye'deki gazetelerin ilan işleri, "Yahudi şirketi" olan Hoffer'in, kağıt işleri de Burla Biraderler'in elindeydi. Onların tutmayacağı bir gazetenin yükselmesi ve hatta yaşaması zordu. Bu bilgiden hareketle insanın aklına Burla ailesi acaba Karaim tarikatına mı üye diye bir soru gelebiliyor.
Devlet ihalelerinde aktif oldular
Burla Biraderler'in nasıl büyüdüğüne bakıldığında iki şey dikkati çekiyor; dışarıdaki bağlantıları ve içerideki rakipsizlikleri. Cumhuriyetin başlarında bazı ithal malların satılmasında ve devlet ihalelerinde Yahudi ailelerin çok büyük avantajları olmuştu. 1954 yılında Galata'da Üzeyir Garih ile İshak Alaton'un beş bin lira sermaye ile kurdukları Alarko Holding'in bugünkü gücüne ulaşmasında, 1958'de dönemin başbakanı Adnan Menderes'in kendilerine Ankara'da kurulacak olan bir para matbaasının havalandırma tertibatının ihalesini vermesinin önemli rolü olduğunu kimse inkar edemez. Elektrifikasyon ve elektrik malzemelerinin satışı ile piyasaya giren Burla Biraderler'in de gerek devletten aldıkları ihalelerle ve gerekse Türk işadamlarıyla yürüttükleri ortak çalışmalarla kısa zamanda büyük güce ulaştıkları ortada.
Türkiye'nin en eski sanayici ailesi
Burla Birderler'in şirketleri Türkiye'nin en eski ticaret ve sanayi şirketlerinin başında geliyor. Burla Biraderler'in en eski şirketi 1928 yılında kurulan Ottaş Otomotiv ve Taşınmaz Mallar Sanayii. Ottaş bugün Türkiye'nin en eski otomotiv şirketi. Ottaş'ın şu anki yönetim kurulunda şu isimler bulunuyor: Lori Burla, Leon Hahanel, Sara Bornsten, Emil Franko, Nadya Sonman, Robert Sonman ve İvet Burla.
Yine Burla Biraderler'e ait Burla Makine Ticaret ve Sanayi şirketinin yönetiminde de aşağı yukarı aynı isimler var: Lori Burla, Monik Benardete, Terry Sonman, Toni Hananel, Nadya Sonman, Sara Bornsten, İvet Burla, Leon Hananel ve Robert Sonman. 1975 yılında kurulan şirket, tezgah makineleri, yedek parçaları ithalat ve ihracatı alanlarında faaliyet gösteriyor.
Power dergisinde Burla Biraderler ile çıkan bir haberde şu bilgiler yer alıyor: Burla Ailesi Arçelik'in yanı sıra Koç Holding'in beyaz eşya pazarlama şirketi Atılım'da da hisseye sahip. Lori Burla şirket yönetim kurulunda ve başkan yardımcısı olarak görev yapıyor. Atılım'daki hisse payı ise bilgiye kapalı yapıdan dolayı bilinemiyor.
File Tül Makine ve File Tekstil Sanayii, Burla ailesinin tekstil sektöründeki şirketleri arasında yer alıyor. File Tül'ün yönetim kurulunda Yusuf ve Reyna Burla ve Eddi Anter isimleri var. File Tül Makine her türlü tel örgü, makine ve ipliğiyle mensucat imalatı alanlarında faaliyet gösteriyor. File Tekstil genel bir ticaret şirketi hüviyetinde. Bir başka tekstil şirketi Şen Triko da Yusuf Burla yönetiminde. Burla ailesinin şirketi olan Birol File de Birol Burla tarafından kurulmuş.
20 Kasım 2009 Cuma
QuickTime Alternative will allow you to play QuickTime files (.Features of QuickTime Alternative:
•
• QuickTime
• QuickTime ActiveX control allows you to view QuickTime content that is embedded in a webpage. The QuickTime Browser plugin supports Internet Explorer. Other programs might also need this component.
• QuickTime Browser plugin allows you to view QuickTime content that is embedded in a webpage. The QuickTime Browser plugin supports Mozilla, Firefox, Netscape, Opera and Google Chrome.
• QuickTime Control Panel is required for configuring some QuickTime settings.
• QuickTime plugins are required for viewing some special formats that are sometimes used on webpages. The QuickTime plugins include iPIX and QuickTimeVR.
• QuickTime DirectShow filter allows you to play QuickTime content in all DirectShow enabledplayers . Without this filter QuickTime content can only be played in Media Player Classic
• QuickTime Browser plugin allows you to view QuickTime content that is embedded in a webpage. The QuickTime Browser plugin supports Mozilla, Firefox, Netscape, Opera and Google Chrome.
• QuickTime Control Panel is required for configuring some QuickTime settings.
• QuickTime plugins are required for viewing some special formats that are sometimes used on webpages. The QuickTime plugins include iPIX and QuickTimeVR.
• QuickTime DirectShow filter allows you to play QuickTime content in all DirectShow enabled
Works on windows XP, 2003, Vista, Windows 7.
Changes in QuickTime Alternative 3.1.0 | (2009-11-19):
* Updated QuickTime framework to version 7.65.17.80
* Updated MOV Download Tool to version 1.2.1
Freeware
Size: 18.1 MB
18 Kasım 2009 Çarşamba
Turn Windows 7 into a Wi-Fi hotspot
If you have ever wanted to turn your laptop into a Wi-Fi hotspot, a secret feature has been revealed in Windows 7 code that allows you to tether your cell phone or other wireless device to your laptop.
The unfinished feature was hidden by default because of incompatibility with many of the devices and drivers. The feature can be enabled through some simple command line scripts and a feature clicks of the mouse.
Open up the Run command with Administrative permissions and run:
netsh wlan set hostednetwork mode=allow ssid=Hotspot key=passwordhere
Set the network adapter with:
netsh wlan start hostednetwork
After running the command, you should notice "Microsoft Virtual WiFi Miniport Adapter" appear in your network and sharing settings.
Enable "Allow other network users to connect through this computer's Internet connection" under your Sharing tab, under properties.
After you have configured everything, you should be allowed to wirelessly connect to your laptop with your mobile devices. However, this isn't very useful to the everyday user, but has its future possibilities.
Users have reported that the following chipsets work:
Connectify is also available that takes advantage of this feature in Windows 7.
The unfinished feature was hidden by default because of incompatibility with many of the devices and drivers. The feature can be enabled through some simple command line scripts and a feature clicks of the mouse.
Open up the Run command with Administrative permissions and run:
netsh wlan set hostednetwork mode=allow ssid=Hotspot key=passwordhere
Set the network adapter with:
netsh wlan start hostednetwork
After running the command, you should notice "Microsoft Virtual WiFi Miniport Adapter" appear in your network and sharing settings.
Enable "Allow other network users to connect through this computer's Internet connection" under your Sharing tab, under properties.
After you have configured everything, you should be allowed to wirelessly connect to your laptop with your mobile devices. However, this isn't very useful to the everyday user, but has its future possibilities.
Users have reported that the following chipsets work:
- Atheros AR5005GS (as in the TP-Link TL-WN651G)
- Atheros AR5007EG with 8.0.0.238 firmware
- Broadcom 4310-series (in many Dell laptops)
- D-link AirPlus G DWL-G510 Wireless PCI Adapter (driver version 3.0.1.0)
- Intel 5100/5300 (with latest drivers from Intel's site, version 13.0.0.107, 64bit systems only)
- Ralink RT2870 (in many 802.11n USB dongles)
- Realtek RTL8187SE (with the drivers that came with Windows 7)
- Realtek RTL8192u with 1370(Beta)
Connectify is also available that takes advantage of this feature in Windows 7.
16 Kasım 2009 Pazartesi
WinRAR 3.91 Beta 1/ WinRAR 3.90 Final
WinRAR is a powerful archive manager (Win32, Linux, Mac). RAR files can usually compress content by 8 percent to 15 percent more than ZIP files can. WinRAR is a powerful compression tool with many integrated additional functions to help you organize your compressed archives. It can backup your data and reduce size of emaildownloaded from Internet and create new archives in RAR and ZIP file format.WinRAR puts you ahead of the crowd when it comes to compression. By consistently creating smaller archives, WinRAR is often faster than the competition. This will save you disc space, transmission costs AND valuable working time as well. WinRAR is ideal for multimedia files. WinRAR automatically recognizes and selects the best compression method. The special compression algorithm compresses multimedia files, executables and object libraries particularly well.
attachments, decompress RAR, ZIP and other files
Features of WinRAR:
• Using WinRAR puts you ahead of the crowd when it comes to compression by consistently making smaller archives than the competition, saving disk space and transmission costs.
• WinRAR provides complete support for RAR and ZIP archives and is able to unpack CAB, ARJ, LZH, TAR, GZ, ACE, UUE, BZ2, JAR, ISO, 7Z, Z archives.
• WinRAR offers a graphic interactive interface utilizing mouse and menus as well as the command line interface.
• WinRAR is easier to use than many other archivers with the inclusion of a special "Wizard" mode which allows instant access to the basic archiving functions through a simple question and answer procedure. This avoids confusion in the early stages of use.
• WinRAR offers you the benefit of industry strength archive encryption using AES (Advanced Encryption Standard) with a key of 128 bits.
• WinRAR supports files and archives up to 8,589 billion gigabytes in size. The number of archived files is, for all practical purposes, unlimited.
• WinRAR offers the ability to create selfextracting and multivolume archives.
Recovery record and recovery volumes allow to reconstruct even physically damaged archives.
• WinRAR features are constantly being developed to keep WinRAR ahead of the pack.
Changes in Version 3.91 beta 1:
1. This version can decompress 7-Zip archives created with LZMA2 algorithm.
2. Now a password is requested only once when unpacking 7z archives with encrypted file names from context menu. WinRAR 3.90 asked it twice.
3. This version can unpack tar.bz2 archives consisting of several smaller bz2 streams merged together. Previous versions unpacked only the first nested bz2 stream in such composite archive.
4. WinRAR displays CRC32 of files inside of usual .gz (not .tar.gz) archives. Previous versions left this field blank for GZIP files.
5. Bugs fixed:
a) WinRAR 3.90 displayed "Save" button instead of "Open" or "OK" in "Find archive" dialog ("Open archive" command in "File" menu and "Browse..." command in archiving dialog);
b) WinRAR could display incorrect file names when browsing malformed ZIP archives;
c) WinRAR 3.90 failed to decompress LZH archives created with "-lh7-" algorithm;
d) WinRAR 3.90 could fail to delete a part of files after archiving if delete to Recycle Bin was enabled. This bug was present when working in Windows XP, but not in Windows Vista and Windows 7;
e) when unpacking ISO file using WinRAR "Extract files..." command in Explorer context menu, WinRAR could unpack same archived files twice during the same operation. It displayed the overwrite prompt when unpacking files for the second time;
f) hexadecimal
Homepage - http://www.rarlab.com
Size: 1.31 MB
Download WinRAR 3.91 32-bit Beta
Download WinRAR 3.91 64-bit Beta
µTorrent 2.1 Build 17154 Alpha/ 2.0 Build 17273 Beta/ 1.8.5 Build 17091
µTorrent is an efficient and feature rich BitTorrent client for Windows sporting a very small footprint. µTorrent was designed to use as little cpu, space and memory as possible while offering all the functionalites expected from advanced clients. With BitTorrent, you can download files faster and contribute by sharing files and bandwidth. Most of the features present in other BitTorrent clients are present in µTorrent, including bandwidth prioritization, scheduling, RSS auto-downloading and Mainline DHT (compatible with Various icon, toolbar graphic and status icon replacements are available, and creating your own is very simple. µTorrent also has support for localization, and with a language file present, will automatically switch to your system language. If your language isn't available, you can easily add your own, or edit other existing translations to improve them!
The developer puts in a lot of time working on features and making things more user-friendly. Releases only come out when they're ready, with no schedule pressures, so the few bugs that appear are quickly addressed and fixed.
Features of "µTorrent":
• Multiple simultaneous downloads
• Smart bandwidth usage
• File level priorities
• Configurable bandwidth scheduling
• Global and per-torrent speed limiting
• Quickly resumes interrupted transfers
• UPnP support (WinXP only)
• Supports popular protocol extensions
• Trackerless support (Mainline DHT)
• Localized to different languages
• Typical memory use less than 6 MB
• Incredibly small: about 400 KB
µTorrent 2.0 Release Notes:
• We've added UDP tracker support!
• uTP has been improved significantly over the previous alpha, with many bugs fixed and performance improvements. It's no longer hidden in Advanced settings.
• The setup dialog has been overhauled to make it much easier to use and with a built-in speed test. It's still not quite complete yet, but this will give you a good taste of what we're up to with it!
• A new transfer cap feature has been added to track bandwidth usage, along with graphs to show your usage.
Feature Overview:
UDP trackers are a different protocol for tracker communication that uses significantly less processing power on the tracker end. It's important for us to support this because trackers have limited resources, so this should allow them to support many more users with their current hardware and not crash under the load.
uTP is an alternative communication method for BitTorrent traffic that allows the client to automatically regulate its bandwidth usage to avoid adversely impacting your internet connection. This will allow you or other users on the network to download their torrents without killing your connection without any additional setup required.
The transfer cap settings were added in response to various users who have ISP-mandated caps on how much data they can download/upload in a month. Now you can track your usage in MB (with a handy graph to visualize it) and even configure µTorrent to stop torrenting once the limits are exceeded. Currently, you can configure the time interval, the data cap and whether it should stop based on only download, upload, or both combined.
As a privacy notice, this traffic data is not sent back to us or anyone.
Changes in Version 1.8.5 (build 17091), 2009-10-29:
- Fix: fixed crash when icmp.dll wouldn't contain the expected functions
- Fix: fixed crash when closing add torrent dialog while dragging a column
- Fix: More strict https connection state management for halfopen accounting.
Changes in Version 2.0 Beta (build 17273), 2009-11-12:
- Fix: More strict https connection state management for halfopen accounting.
- Fix: Problem during install toolbar offer
- Change: relaxed the requirements on bencoded integers to parse some broken torrents
Changes in Version 2.1 alpha (build 17085), 2009-10-19:
- Change: The Speed guide will now reject ports listed in bt.no_connect_to_services_list
- Change: add an upgrade message if a buggy version of nvLsp is detected
- Fix: don't take the total number of connections into account when connecting to trackers
- Change: increase default transfer cap to 250 GB/month
Homepage - http://utorrent.com
Size: 382 KB
Trustverse Desktop 4.0 RC1
Timofey Korolyov has announced the availability of the first release candidate for Trustverse Desktop 4.0, a Fedora-based Linux distribution (formerly known as Linux XP) with a GNOME desktop tweaked to resemble Windows XP: "We are happy to announce Trustverse Linux Desktop 4.0 Release Candidate 1. The graphical interface of the system is quite functional and comparable with Microsoft Windows. Panels organization, menu functions, special adjustments of Nautilus file manager will make your work comfortable and effective. You can turn on 3D desktop, with various graphic effects which will make your desktop unique. Management of all basic functions is accessible in the uniform control panel. Settings utilities have intuitively clear interface and many utilities have interfaces that are close to those in Windows." See the release announcement and release notes for further information and screenshots. Download: Trustverse.Desktop.4.0.28.iso (2,823MB, MD5, torrent).
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)